
آنتونی گیدنز
جامعهشناس برجسته بریتانیایی و نظریهپرداز اجتماعی
آنتونی گیدنز در تاریخ ۱۸ ژانویه ۱۹۳۸ در لندن متولد شد و در یک خانواده طبقه متوسط رو به پایین رشد یافت. او اولین عضو خانوادهاش بود که وارد دانشگاه شد. در دانشگاههای هال و مدرسه اقتصاد لندن (LSE) تحصیل کرده و سپس بهعنوان استاد در دانشگاههای لستر و دانشگاه کمبریج فعالیت کرد. گیدنز یکی از تأثیرگذارترین نظریهپردازان اجتماعی معاصر است و نقش مهمی در شکلگیری مکتب مطالعات مدرنیته و نظریههای ساختارگذاری ایفا کرده است. بین سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۳ مدیر مدرسه اقتصاد لندن بود و هماکنون استاد افتخاری دانشگاه کمبریج محسوب میشود.
مسیر تحقیقاتی او را میتوان به چهار مرحله اصلی تقسیم کرد:
اول، بازخوانی انتقادی نظریههای کلاسیک جامعهشناسی؛ دوم، توسعه نظریه ساختارگذاری که تأثیر فرد و ساختار را بهطور متقابل تبیین میکند؛ سوم، واکاوی مدرنیته، جهانی شدن و هویت در جامعه مدرن؛ و چهارم، توجه به مسائل معاصر مانند تغییرات اقلیمی، اروپای سیاسی و انقلاب دیجیتال. آثارش به بیش از ۳۰ زبان منتشر شده و او در سال ۲۰۰۷ یکی از پُراستنادترین نویسندگان در علوم انسانی لقب گرفت.
گیدنز در توسعه ایده «راه سوم» در سیاست نقش کلیدی داشت؛ این نظریه تلاش دارد بین سوسیالیسم دولتی و سرمایهداری بازار آزاد تعادلی جدید ایجاد کند. همچنین تأکید بر تعامل ساختارهای اجتماعی و کنشگر فردی دارد: با مفهوم «دوگانه ساختار» که ساختار اجتماعی هم محصول و هم بستر کنش انسانی است.
وی تا امروز بیش از ۳۴ کتاب تألیف کرده است و دستکم چهار اثر او در زبان فارسی ترجمه و منتشر شدهاند. مطالعات او در حوزه مدرنیته، هویت فردی و تحول اجتماعی از جمله منابع دانشگاهی اصلی در آموزش جامعهشناسی در جهان هستند.
آثار برجسته آنتونی گیدنز که به فارسی ترجمه شدهاند:
جامعهشناسی (Sociology)
کتاب درسی جامع و استانداردی است که با ترجمه فارسی منتشر شده و مرجع بسیاری از دانشجویان و اساتید دانشگاه در ایران و کشورهای فارسیزبان است.
مدرنیته و هویت خود (Modernity and Self‑Identity)
پژوهشی درباره تاثیر مدرنیته بر هویت فردی و جوامع معاصر.
عواقب مدرنیته (The Consequences of Modernity)
بررسی مناسبات مدرن، پویاییهای اجتماعی و اثرات فرهنگی آن.
راه سوم: تجدید دموکراسی اجتماعی (The Third Way)
تبیینی نوین از سیاست معاصر، میانهروی اجتماعی و راهحلهای سیاسی مدرنیته.
ویژگیهای برجسته شخصیت و اندیشه گیدنز
نظریهپردازی خلاق: او ساختار اجتماعی را نه تعیینکننده صرف کنش فردی، بلکه رابطه دوسویه تعامل ساختار و کنشگر میداند.
رویکرد علمی و انتقادی: در آثارش دید انتقادی نسبت به نظریههای پیشین دارد و سعی میکند آنها را بازتعریف کند.
تأثیر جهانی: مشاوره او توسط رهبران سیاسی و نهادهای علمی جهان مورد استفاده قرار گرفته و کتابهایش در دانشگاهها بهویژه در دورههای جامعهشناسی تدریس میشوند.
فعالیت علمی مستمر: گیدنز تا دهه ۲۰۲۰ فعال پژوهشی بوده و همچنان در مباحث جهانی درباره سیاست، محیط زیست و هویت فردی مشارکت دارد.